23/1/11

Άσκηση Ύφους ΙΙ - J. S. Bach: Partita Νο. 2 για βιολί - Chaconne


Η αριστουργηματική Chaconne από την δεύτερη παρτίτα για βιολί του Bach BWV 1004 αποτελεί σημαντικό αντικείμενο μελέτης τόσο για τους μαθητές αρμονίας όσο και σύνθεσης. Χρονολογημένη κατά την περίοδο 1717-1723, η παρτίτα εικάζεται να έχει γραφτεί για το θάνατο της πρώτης γυναίκας του Bach, Maria Barbara. Η Chaconne αποτελεί το τελευταίο μέρος της παρτίτας το οποίο υπερκαλύπτει σε διάρκεια τα 4 προηγούμενα. Ανά τον καιρό έχουν πραγματοποιηθεί πολλές μεταγραφές, ανάμεσα στις οποίες αξίζει να σημειωθούν αυτή του Brahms για πιάνο-αριστερό χέρι, του Busoni για πιάνο και του Stokowski για ορχήστρα.

Από εδώ μπορείτε να κατεβάσετε την παρτιτούρα όλης της παρτίτας από το IMSLP
Από εδώ μπορείτε να διαβάσετε μια ενδιαφέρουσα ανάλυση από τον Larry Solomon
Προτείνω 8 βήματα (τα περισσότερα από τα οποία αυτονόητα) για τη μελέτη της Chaconne που θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν από μαθητές και μη, για εκγύμναση στην αρμονία και το voice leading:

1) Ακούστε πολλές φορές τη Chaconne τόσο με όσο και χωρίς την παρτιτούρα.

2) Παίξτε τη Chaconne πολλές φορές στο πιάνο και προσπαθήστε να “αγγίξετε” την αρμονία της.

3) Αντιγράψτε τη Chaconne στο finale, το sibelius, ακόμα και στο χέρι με δημιουργικό τρόπο, ώστε να   γίνει απόλυτα κατανοητό το voice leading. Κατά προτίμηση γράψτε τα τετράφωνα μέρη σε 4 διαφορετικά πεντάγραμμα και προσπαθήστε να διακρίνετε την πολυφωνική υφή των “μονοφωνικών” μερών.

4) Γράψτε την αρμονική ανάλυση όλης της Chaconne σημειώνοντας σε ένα επιμέρους πεντάγραμμο (μικρότερου μεγέθους) τις θεμελίους των συγχορδιών. Σημειώστε τις διάφορες αρμονικές αλυσίδες που χρησιμοποιούνται και τις αρμονικές βαθμίδες αυτών.

5) Σημειώστε τους συνήθεις τρόπους με τους οποίους ο Bach γεφυρώνει τα διάφορα διαστήματα με ξένους φθόγγους. Φτιάξτε έναν μουσικό κατάλογο με τα μοτίβα αυτά που χρησιμοποιούνται ανά διάστημα και ενδεχομένως μπορούν και πρέπει να χρησιμοποιούνται και στα δικά σας θέματα αρμονίας και τονικής αντίστιξης, καθώς επίσης και στο αντίθεμα ή τα ελεύθερα μέρη της σχολικής (και μη) φούγκας.

6) Χωρίστε τη Chaconne σε μέρη σύμφωνα με τις παραλλαγές. Με ποιους τρόπους ο Bach επεκτείνει και αναπτύσσει το τετράμετρο θέμα σε κάθε παραλλαγή;

7) Συνθέστε μια σύντομη Chaconne για 1 όργανο ή μικρό σύνολο στο στυλ του Bach λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω.

8) Συνθέστε μια σύντομη Chaconne στη δική σας μουσική γλώσσα.



Παραθέτω μια “δική” μου, σύντομη άσκηση πάνω στη μορφή της Chaconne στο ύφος του Bach (ασκ. 7):



Μπορείτε να κατεβάσετε την παρτιτούρα σε PDF από εδώ.

1/1/11

1_1_11


(από το λήμμα του Bach στη WikiPedia